Elektrośmieci - jak z nimi postępować?
Co to są elektrośmieci?
Elektrośmieci (czyli Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny) to wszystkie popsute, od dawna nieużywane, już niepotrzebne urządzenia elektryczne i elektroniczne, działające kiedyś na prąd lub na baterie – zepsute komputery, zabawki i gadżety elektroniczne, stare pralki, lodówki, a także zużyte świetlówki. Zaliczają się do nich również… instrumenty muzyczne.
Przyjęło się dzielić elektroodpady na 10 grup:
1 - Wielkogabarytowe urządzenia AGD: chłodziarki, lodówki, zamrażarki, pralki, suszarki do ubrań, zmywarki, kuchenki elektryczne, piekarniki, grzejniki elektryczne oraz klimatyzatory i wentylatory.
2 - Małogabarytowe urządzenia AGD: odkurzacze, maszyny dziewiarskie, żelazka, tostery, frytkownice, rozdrabniacze, miksery, młynki do kawy, noże elektryczne, suszarki, depilatory, golarki, zegarki oraz wagi.
3 - Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny: komputery, drukarki, laptopy, kopiarki, kalkulatory, faksy, terminale, aparaty telefoniczne - tradycyjne i komórkowe.
4 - Sprzęt RTV: radioodbiorniki, telewizory, dyktafony, magnetofony, kamery, video, dvd, sprzęty hi-fi, wzmacniacze i instrumenty muzyczne.
5 - Sprzęt oświetleniowy: świetlówki, żarówki energooszczędne, lampy wyładowcze oraz żyrandole.
6 - Narzędzia elektryczne i elektroniczne: wiertarki, piły, maszyny do szycia , narzędzia do obróbki drewna i metalu, narzędzia do nitowania, skręcania, spawania, lutowania, rozpylania oraz kosiarki.
7 - Zabawki, sprzęt relaksacyjny i sportowy: kolejki elektryczne, tory wyścigowe, gry video, kieszonkowe gierki, komputerowo sterowane urządzenia do ćwiczeń sportowych, automaty na żetony.
8 - Przyrządy medyczne: sprzęt do dializoterapii, radioterapii, badań kardiologicznych, wentylacji płuc, zamrażarki laboratoryjne, testery płodności i inne elektryczne urządzenia medyczne.
9 - Przyrządy do kontroli: czujniki dymu, regulatory ciepła, termostaty, urządzenia pomiarowe i panele kontrolne.
10 - Automaty do wydawania napojów, słodyczy oraz bankomaty.
Źródło: http://www.recykling.pl/recykling/index/r/odpady/266/o/19
Dlaczego elektrośmieci są niebezpieczne dla środowiska?
Odpady elektroniczne zawierają liczne szkodliwe i trujące substancje, które po wydostaniu się z uszkodzonego sprzętu przenikają do gleby i wód gruntowych oraz ulatniają się do powietrza. Powoduje to zanieczyszczenie środowiska naturalnego, a także stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, z racji toksyczności tych substancji. Mowa tu o takich związkach chemicznych jak: rtęć, ołów, chrom, kadm, nikiel czy specjalne związki chemiczne, zwane PCB, które pełnią w urządzeniach funkcje chłodzące, smarujące i izolujące. Przykładowe szkodliwe działanie niektórych z tych związków po ich dostaniu się do organizmu to: uszkodzenie nerek, zaburzenia wzroku, słuchu i mowy (to rtęć), rakotwórczość i niszczenie szpiku kostnego (to ołów), uszkodzenie wątroby oraz zaburzenia neurologiczne i hormonalne (to PCB).
Co zatem robić z elektrośmieciami i jaki jest ich dalszy los?
Absolutnie nie można ich wyrzucać do zwykłego pojemnika na śmieci. Elektrośmieci powinny być zbierane selektywnie i zawożone do przeznaczonych na nie pojemników bądź punktów odbioru. Za wyrzucenie elektroodpadów do zwykłego śmietnika grozi kara w wysokości do 5000 zł.
Elektrośmieci możemy się pozbyć w następujących miejscach:
- sklepy RTV/AGD – kupując nowy sprzęt możemy bezpłatnie oddać stary,
- serwisy naprawiające takie sprzęty – jeśli oddanego do naprawy sprzętu nie udało się naprawić, serwis ma obowiązek bezpłatnie przyjąć go od nas jako elektroodpad.
- punkty zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wyznaczone w każdej gminie lub dzielnicy (informacje o ich lokalizacji i godzinach funkcjonowania zamieszczane są na stronach urzędów miast, gmin i dzielnic),
- firmy specjalizujące się w recyklingu elektroodpadów niejednokrotnie oferują bezpłatny odbiór elektrośmieci z firm i instytucji, a gdy lokalny samorząd z nimi współpracuje, możliwe jest także zamówienie takiego odbioru przez osoby prywatne.
Z wszystkich tych miejsc elektroodpady trafią do specjalistów od rozprawiania się z takimi problematycznymi śmieciami, gdzie zostaną poddane procesom odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwienia trujących substancji. Uzyskane w ten sposób produkty przekazywane są do zakładów przetwarzania, dzięki czemu mogą być wykorzystywane do produkcji nowych przedmiotów, np. żagli, misek żaroodpornych, mebli czy nowych urządzeń RTV i AGD.